Terug naar overzicht

Wanneer wordt stress ongezond?

https://www.nu.nl/gezondheid/6164518/wanneer-wordt-stress-ongezond.html

Waarom is stress eigenlijk zo slecht voor ons?

“Stress is niet per definitie slecht. Een acute stressreactie dient ergens toe. Zodra er gevaar dreigt, maakt ons lichaam ons namelijk binnen een mum van tijd ‘gevechtsklaar’. Als er een tijger voor je neus staat, is het belangrijk dat je in actie komt: je moet vechten of vluchten.”

Maar we hebben weinig last van tijgers…

“Klopt. Maar het lichaam reageert in stressvolle situaties precies hetzelfde als op die tijger. Bijvoorbeeld als je iets belangrijks moet doen zoals een praatje houden voor je werk. Net als bij die ontmoeting met de tijger is het belangrijk dat je presteert. Om je lichaam daartoe in staat te stellen wordt er van alles in werking gesteld in je lijf.”

Wat gebeurt er dan?

“Het sympathische zenuwstelsel komt in actie. Er komen verschillende stresshormonen vrij zoals adrenaline en cortisol, de ademhaling en de hartslag versnellen, de bloeddruk stijgt en er gaat meer energie naar de spieren en hersenen dan naar andere functies zoals haargroei en darmen. Alles wordt in werking gesteld om je op korte termijn zo goed mogelijk te laten presteren.”

“Dat is op zich niet ongezond, want naast het sympathische zenuwstelsel is er het parasympatische zenuwstelsel. Dat is voornamelijk gericht op rust en ontspanning. Zodra het gevaar geweken is, trekt dat systeem de boel weer in balans: het laat de stresslevels zakken.”

Wanneer wordt het dan wel ongezond?

“Als stress chronisch wordt. Als je continu gespannen bent en de stresslevels niet meer dalen. Bijvoorbeeld wanneer je constant in een lastige situatie op je werk zit of wanneer je je voortdurend zorgen maakt. Dan blijven de hormonen door je lichaam gieren en blijft het sympathische systeem actief.”

Welke effecten heeft dat?

“Chronische stress houdt verband met hartkwalen, een hoog cholesterol, een hoge bloeddruk, diabetes type 2 en een slechter functionerend immuunsysteem. Mentaal kan het leiden tot een burn-out.”

Chronische stress maakt ook dik. Hoe kan dat?

“Sommige mensen vallen juist erg af van spanning. Maar veel mensen komen er inderdaad van aan. Daarbij spelen verschillende mechanismen een rol. Langdurige stress zorgt onder meer voor hogere niveaus van het stresshormoon cortisol. Daardoor krijg je meer zin in hoogcalorische voeding. Daarnaast zorgt cortisol er ook voor dat je vet vasthoudt rond de buik.”

Wat moeten we doen om chronische stress te voorkomen?

“Zorg voor voldoende ontspanning: wandel, mediteer, dans, lees een boek of doe iets anders waar je van geniet en uitrust. Ook bewegen en goed en voldoende slapen zijn ontzettend belangrijk. Slaap en beweging hebben een positief effect op de hormoonbalans en zullen daarmee het parasympatische zenuwstelsel positief beïnvloeden.”

Interview met Jacqui van Kemenade. Jacqui is huisarts in Breda. Haar nieuwste boek ‘Een shotje leefstijl’ ligt nu in de winkel.